Akdeniz foku Türkiye karasularında yaşayan tek yüzgeç ayaklı (Pinnipedia) türü olup ülkemizde en son yapılmış olan popülasyon tahmini 100 bireydir. Akdeniz keşiş foku (Monachus monachus), tüm dünyada tespit edilmiş olan 34 yüzgeç ayaklı arasında en nadir olan türdür ve dünya popülasyonu yaklaşık 600 olarak bilinmektedir1. IUCN (Dünya Doğayı Koruma Birliği)tarafından yayımlanan Kırmızı Listede ise nesli kritik derecede tehdit altında (CR) olan tür olarak sınıflandırılmaktadır.
Akdeniz foku Türkiye’de çoğunlukla Ege ve Akdeniz kıyılarımızda görünen nadir bir deniz memelisi türü. Güney Marmara kıyılarında az sayıda görülmekle birlikte Karadeniz’de ne yazık ki tükendiği düşünülmektedir. Kıyılarımızda görülen alanları incelediğimizde koruma statüsüne sahip kıyılarımızda görüldüğü gibi herhangi bir statüye sahip olmayan kıyılarımızda da yaşadığı anlaşılmaktadır. ÖÇK Bölgeleri Akdeniz fokunun günümüzde önemli yaşam alanlarının içinde bulunmaktadır. Kıyısı olan tüm ÖÇK Bölgeleri Monachus monachus için önemini korumaktadır. Foça Özel Çevre Koruma Bölgesi foklar açısından özel bir öneme sahiptir. Zira Foça kelime anlamı ile fok demektir ve antik çağlardan bu yana Foça’nın Akdeniz foklarının beşiği olduğu bilinmektedir.
Monachus monachus, hem kıyılarda hem de kıyı sularda yaşayan bir deniz memelisidir. Diğer deniz memelilerinin (ör. yunus ve balinaların) aksine, tür; uyumak, dinlenmek, saklanmak ve beslenmek, doğurmak ve yavrularını büyütmek için uygun ve güvenli bir kıyı şeridine muhtaçtır. Bunun anlamı, Monachus monachus’un hayat döngüsünün, bir kıyı alanında hem kıyıda kara bölümünü ve hem de denizi kapsamasıdır. Yiyecek bulma, avlanma, dolaşma ve çiftleşme denizde gerçekleşirken, üreme (doğum, emzirme ve yavru büyütme) mağara içinde karada kuru zemin üzerinde gerçekleşir. Dinlenme, uyuma ve saklanma tercihen karadan veya sualtından girişi olan mağara veya oyuklarda kuru zemin üzerinde, aksi takdirde ise insanların görüş alanı dışında, kuru zeminden yoksun ancak havanın bulunduğu, içinde su havuzu bulunan mağara veya çatlaklarda da gerçekleşebilir.