Dünyada yedi deniz kaplumbağası türü bulunur. Bunlardan ikisi Akdeniz’de düzenli olarak ürer. Bu türler iribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta) ve yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas)’dır. Ülkemiz her iki türe de ev sahipliği yapar. Ülkemizde toplam 22 yuvalama kumsalı bulunur. Bunların beşi Özel Çevre Koruma Bölgesidir.
Deniz kaplumbağaları yuvalama ve beslenme alanları arasında göç ederler. Deniz kaplumbağaları yaşamlarının tamamına yakınını denizde geçirirler. Denizlerde nerelerde yaşadıkları konusunda bilgimiz sınırlıdır.
Ülkemizde 30 yıldır koruma ve izleme faaliyetleri devam etmektedir. Bu süreçte yaklaşık 30 yıl önce 1500 kadar olan yuva sayısı, Deniz Kaplumbağaları Bilim Komisyonu raporuna göre 2019 yılı itibariyle 15 yuvalama kumsalında yaklaşık 8000 yuvaya ulaşmıştır. Bu yuvaların yaklaşık 3000’i Özel Çevre Koruma Bölgelerinde tespit edilmiştir.
Deniz kaplumbağalarının cinsiyet kromozomu yoktur. Cinsiyet kuluçka sıcaklığına göre belli olur. Yüksek sıcaklıklar dişi, düşük sıcaklıklar erkek birey çıkmasına yol açar. İklim değişikliği ve küresel ısınma nedeniyle gelecekte tüm yavruların dişi olma riski bulunmaktadır ve bu sebeple deniz kaplumbağaları iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek türler arasındadır. İklim değişikliğinin deniz habitatlarını etkilemesi nedeniyle ergin kaplumbağaların yaşam alanlarının da olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Bu nedenle önlem alabilmek için denizde nereleri kullandıklarını bilmek önem arz eder.
Bu yıl da sekiz deniz kaplumbağası daha izlenecek ve bilimsel bilgi birikimi artırılacaktır.
Bu kapsamda
19 Ağustos 2020 tarihinde Patara Özel Çevre Koruma Bölgesinde, Patara kumsalından Cumhurbaşkanımızın eşi Sayın Emine Erdoğan Hanımefendinin katılımıyla 3 adet Belkıs, Likya ve Patara isimli dişi ergin bireye uydu cihazı takılarak ve tedavi süreci tamamlanan 1 adet 3 yaşındaki yavru kaplumbağa denizle buluşturulmuştur.
21 Ağustos tarihinde Belek Özel Çevre Koruma Bölgesinde, Belek kumsalından Kadriye ve Belek İsimleri verilen 2 adet deniz kaplumbağası denize bırakılmıştır.
23 Ağustos tarihinde Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesinde, İztuzu kumsalından Uğurlu adı verilen 1 adet deniz kaplumbağası denize bırakılmıştır.
29 Ağustos tarihinde de Göksu Deltasından Mersin ve Göksu adları verilen 2 tane deniz kaplumbağası uydu cihazı takılarak denize bırakılmıştır.